| Η συρρίκνωση της μεσαίας τάξης ως απειλή για τη Δημοκρ | | Εκτύπωση | |
| Γράφει ο/η Αντώνιος Πρεντουλής | |
| 20.03.14 | |
|
Ως «μεσαία τάξη», απλουστεύοντας τον όρο και αποφεύγοντας τις ταξικές αναλύσεις, θα θεωρήσουμε το σύνολο των οικονομικά ανεξάρτητων πολιτών που δε διαθέτουν αξιοσημείωτο μερίδιο κοινωνικής επιρροής ή εξουσίας και σ’ αυτή συνήθως περιλαμβάνονται ελεύθεροι επαγγελματίες, εισοδηματίες, στελέχη επιχειρήσεων και δημόσιοι υπάλληλοι. Οι λαϊκιστές πολιτικοί τους αποκαλούν και «μικρομεσαίους». Η τάξη αυτή συνιστά αναμφίβολα την κύρια δύναμη υποστήριξης των ανεπτυγμένων δημοκρατιών στον σύγχρονο κόσμο. Χάρη αφενός στο πληθυσμιακό της εύρος, αλλά κυρίως χάρη στη φοροδοτική της ικανότητα, την ενεργητικότητα και τις φιλοδοξίες της, αποτελεί δε το στοιχείο εκείνο που επενεργεί με προωθητικό τρόπο πάνω στο σύνολο της κοινωνίας και αναζωογονητικά στους δημοκρατικούς αντιπροσωπευτικούς θεσμούς. Δεν υπήρχε κανείς, που εν μέσω δανειακής ευμάρειας, να πίστευε ότι θα ερχόταν η ώρα μιας τόσο ανώμαλης προσγείωσης, η οποία θα έθετε σε κίνδυνο όλες τις “κατακτήσεις” των μεταπολεμικών και ιδίως των μεταπολιτευτικών χρόνων. Οι δύο μεγάλες κατηγορίες του ενεργού πληθυσμού, οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, έζησαν, η καθεμιά με τον τρόπο της, μέσα σε ένα ιδιότυπο πλην υπαρκτό καθεστώς βεβαιοτήτων. Η πρώτη κατηγορία κατόρθωνε, με το πέρασμα των χρόνων, να διευρύνεται πληθυσμιακά και να αυξάνει τα εισοδήματά της μέσω συνδικαλιστικών πιέσεων και άκρατης παροχολογίας εκ μέρους των κυβερνήσεων και, άρα, να βελτιώνει σταθερά την ποιότητα ζωής της. Η δεύτερη, περισσότερο δραστήρια, στηρίχτηκε ακριβώς εκεί που τελείωναν οι “κατακτήσεις” της πρώτης. Ο δημόσιος υπάλληλος υπήρξε ο καλύτερος πελάτης του εμπόρου, του ασφαλιστή, του κάθε είδους παροχέα υπηρεσιών, του ιδιοκτήτη ακινήτων, του γιατρού, του δικηγόρου ή του συμβολαιογράφου. Ακόμη και για το “μεγάλο κεφάλαιο”, ο δημόσιος υπάλληλος ήταν η μοναδική ίσως πηγή βέβαιης και σταθερής εισροής χρημάτων. Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αυτά των τραπεζών, που με άνεση και ασφάλεια χορηγούσαν ευκολότερα τα δάνεια προς τους κρατικούς υπαλλήλους, αφού η δυνατότητα δέσμευσης του μόνιμου και αυξανόμενου μισθού μηδένιζε τις επισφάλειες. Έτσι δημιουργήθηκε μία «ψευδής» τάξη μια τάξη «ευκολίας», που επέλεγε την άνετη και βολεμένη ζωή, τις εύκολες τοποθετήσεις, την ανεμελιά και την σιγουριά του αμετάβλητου. Η συρρίκνωση της τάξης αυτής οφείλεται: για τους σύγχρονους αναλυτές στην ανταγωνιστικότητα εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης, για τους τεχνοκράτες στη λιτότητα και για τους μοιρολάτρες ότι πήραν το στραβό δρόμο, εγώ θα συμπληρώσω ότι είναι και έλλειμμα παιδείας και μόρφωσης και σε ένα μεγάλο βαθμό ήθους, με συνέπεια την αδυναμία αφομοίωσης των ραγδαίων και πρωτόγνωρων εξελίξεων στη χώρα μας. Και ενώ η μεσαία τάξη, για όλους τους λόγους που προαναφέρθηκαν, φθίνει, μια νέα δημογραφική κατηγορία γεννιέται: οι νεόπτωχοι, οι άνθρωποι που κάποτε ανήκαν στη μεσαία τάξη, λαμβάνει σάρκα και οστά μέσα στα κέντρα αστέγων και τα συσσίτια. Γι’ αυτήν τη νέα τάξη, το χάσμα μεταξύ του βιοτικού επιπέδου που είχαν και αυτού που έχουν μετά την κρίση είναι τεράστιο και απογοητευτικό. «Θα μπορούσαμε άραγε να είμαστε στη θέση τους;», μια σκέψη που όλοι αποφεύγουμε, ακόμα και αν αυτός που συναντάμε ήταν κάποτε ο διπλανός μας, ο γείτονάς μας, ο φίλος μας. Οι συνέπειες αυτής της προς τα κάτω «κινητικότητας» προμηνύονται σοβαρές: Κοινωνικές εκρήξεις και αύξηση παραβατικότητας, και όχι μόνο από νέους αλλά και από κοινωνικά εξαθλιωμένους οικογενειάρχες μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων που βρέθηκαν στο περιθώριο, η αυξανόμενη υποβάθμιση των ήδη υποβαθμισμένων περιοχών θα οδηγήσει σε απρόβλεπτες κοινωνικές συγκρούσεις αφού απογοήτευση και φοβία θα βρουν διέξοδο στη βία. Η στροφή προς τα άκρα πιθανόν να αποτελέσει την ελπίδα για πολλούς να ξαναποκτήσουν τα χαμένα τους πλούτη και να γίνουν πάλι «μεγάλοι και τρανοί». Και επειδή ένα ολοκληρωτικό καθεστώς δεν είναι παρά το προηγούμενο δημοκρατικό καθεστώς δίχως τις δημοκρατικές του ευαισθησίες και αναστολές, δε θα διστάσουν να το στηρίξουν, αφού διαισθάνονται, πως αυτό είναι το μόνο που μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά την καπιταλιστική κρίση. Για τον Ιταλό Ουμπέρτο ’Eκο, «το κύριο χαρακτηριστικό του ιταλικού φασισμού ήταν η μαζική νομιμοποίησή του από την απογοητευμένη μεσαία τάξη». Συνοψίζοντας η συρρίκνωση των μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων προοιωνίζει αρνητικές πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις γεγονός που συνιστά απειλή για τη δημοκρατία μας. Η εξυγίανση και η ανασυγκρότηση της μεσαίας τάξης είναι αναγκαία ώστε ο κόσμος της να εμπνευστεί και να κινητοποιηθεί ξανά. Χωρίς αυτόν τον κόσμο ο δρόμος για την έξοδο από την κρίση θα είναι μακρύς και ίσως αδιέξοδος. Αντώνης Πρεντουλής Ταξίαρχος ε.α. |
|
| Τελευταία ανανέωση ( 20.03.14 ) |
Η
ελληνική κοινωνία βιώνει καθημερινά τη συρρίκνωση της «μεσαίας τάξης». Η
συστηματική φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, που είναι παραδοσιακή διέξοδος
των μεσαίων στρωμάτων, η εξαφάνιση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και η
έκθεση στην ανεργία εκατοντάδων χιλιάδων μεσαίων στελεχών, είναι μερικά από τα
σημάδια αυτής της νέας πραγματικότητας, που διαμορφώνεται στην Ελλάδα -και όχι
μόνο.| < Προηγ. | Επόμ. > |
|---|
