Ο χωριανός μας δικηγόρος Γιάννης Κούρκουλος, π. Δήμαρχος Κερκυραίων, εδώ και αρκετούς μήνες «συνθέτει» σε περιορισμένο αριθμό και διανέμει σε γνωστούς και φίλους ένα ολιγοσέλιδο «αυτοσχέδιο» έντυπο που περιέχει δικές του σημειώσεις και απόψεις, καθώς και αποκόματα εφημερίδων με ευρέως ενδιαφέροντος θέματα της επικαιρότητας, αλλά και της ιστορίας. Έχοντας τη χαρά να είμαστε ανάμεσα στους αποδέκτες αυτού του υλικού, αντλήσαμε από την πρόσφατη έκδοση μία αναφορά στο πολυσυζητημένο και συνάμα ενδιαφέρον θέμα που αφορά στην «Κορακιάνα και την Ένωση με την Ελλάδα».

«Κορακιανίτες και η Ένωση» είναι ο τίτλος του σχετικού έρθρου στο οποίο ο Γιάννη Κούρκουλος αναφέρει τα εξής:

"Βρήκα επιτέλους ένα δημοσίευμα που είχα διαβάσει πριν από 34 χρόνια, το οποίο είχε χαθεί μέσα στο αχανές προσωπικό μου αρχείο. Πρόκειται για ένα κείμενο του μακαρίτη δημοσιογράφου και ιστορικού Κώστα Δαφνή δημοσιευμένο στα φύλλα της 8^ης και 15^ης Μαρτίου 1971 της εφημερίδας του «Κερκυραϊκά Νέα», με τίτλο «Ο Γλάδστων, οι Κοινοπιάτες και η Κορακιάνα». Και παρά το ότι έχω αποφασίσει να σταματήσω τη σύνταξη χειρογράφων (μετ’ αποκομμάτων εφημερίδων) φυλλαδίων, δεν μπορώ να το στερήσω από όσους από τους φίλους και γνωστούς μου έκαμαν την τιμή να διαβάσουν το τελευταίο μου φυλλάδιο. Πολύ περισσότερο, που το κείμενο αυτό αποτελεί συνέχεια των όσων εκθέτω για το ίδιο θέμα.

Γράφει λοιπόν ο Κώστας Δαφνής:

«Ακόμη και σήμερα η λαϊκή παράδοση θέλει ότι οι Κορακιανίτες και οι Κοινοπιαστινοί δεν ψήφισαν υπέρ της Ενώσεως της Επτανήσου με την Ελλάδα... Κατά πόσον η παράδοση αυτή στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα δεν θα το ερευνήσουμε σήμερα. Άλλη αιτία, σχετική βέβαια μας οδηγεί στο ίδιο θέμα. Τοποθετείται 5 χρόνια πριν από την Ένωση και έχει σχέση με την αποστολή του Γλάδστωνος στα Επτάνησα. Βρισκόμαστε στα τέλη του 1958, ο άγγλος απεσταλμένος περιοδεύει στα νησιά και στην κερκυραϊκή ύπαιθρο για να σχηματίσει άμεση αντίληψη για τις πραγματικές διαθέσεις του λαού και να σφυγμομετρήσει το λαϊκό φρόνημα. Μεταξύ άλλων επισκέπτεται τους Κοινοπιάστες και την Κορακιάνα. Για την πρώτη επίσκεψη γράφει σχετικά η εφημερίδα «ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ» της 13^ης Ιανουαρίου 1859 με την περιγραφή της επισκέψεως στους Κοινοπιάστες, όπου και εμφανίζεται ότι οι Κοινοπιαστινοί σε ερώτηση του Γλάδστωνος «τι θέλουσι: μεταρρύθμισιν ή ένωσιν», απάντησαν «μεταρρύθμιση», γεγονός που προφανώς τον ευχαρίστησε.

Συνεχίζοντας ο Κ. Δαφνής αναφέρει ότι «τα σημειώματα αυτά (της εφημερίδας) δεν έμειναν χωρίς απάντηση, αφού  στο επόμενο φύλλο της, η «ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ» δημοσιεύει τα εξής:

 «Ελάβομεν επιστολήν υπό του Προεστώτος του χωρίου Σταυρού κ. Αντωνίου Ραρή, δι ής καταψεύδει λόσα δια του Παραρτήματος είπομεν. Ελάβομεν ετέραν επιστολήν υπό του κ. Χ.Γ. Εμμανουήλ Πουλημένου και άλλων προς κατάψευσιν όσων εν τω παραρτήματι είπομεν περό Κυνοπιαστών. Άπαντα ταύτα θέλομεν καταχωρίση προσεχώς»

Και πραγματικά στο φύλλο 49/2-2-1859 δημοσιεύονταν η απάντησις. Τη μεταγράφομεν ολόκληρη:

«Κυνοπιάστες, τη 21η Ιανουαρίου 1859: Υπό των υποφαινομένων κατοίκων του χω­ρίου Κυνοπιάστες, παρακαλείσθε να καταχώρισητε εις το φύλλον σας τα ακόλουθα: Δια του παραρτήματος ύπ’ άριθ. 46 της εφημερίδος, τινές εις ημάς άγνωστοι, επρόσβαλαν και ημάς και τον κ. Γλάδστωνα, ότι ερχόμενος εις το χωρίον μας του επαρρησιάσθησαν πολλοί των κατοίκων και ότι ο κ. Γλάδστων μας ηρώτησεν τί θέλομεν, μεταρρύθμισιν ή ένωσιν; και ότι ημείς τω απηντήσαμεν μεταρρύθμισιν και εις την απόκρισιν ταύτην ευχαριστήθη τα μέγιστα και ότι ο υπασπιστής του έγραψεν εις Κυνοπιάστες (και όχι Κυνοπιάστρες) θέλουν μεταρρύθμισιν και ότι έδωκεν εις δια­φόρους από ολίγα χρήματα και ανεχώρησε, και άλλα όπου αν δώσωμε την απάντησιν αμαυρόνωμεν τον εαυτόν μας. Ούτε μία αλήθεια εγγράφθη περί του αντικειμένου και ημείς στοχαζόμεθα τα αυτά άτομα ως ανόητα, κηρύττοντα ουχί ως φυσικά τέκνα των Ελλήνων, αλλά ως αφύσικα και συκοφάντας. Η δε αλήθεια έχει ούτω: «Την ημέραν των Χριστουγέννων, τας τέσσαρας ώρας μ.μ. εξερχόμενοι πολλοί εκ του ιερού μετά τον εσπερινόν, έφθασε με την άμαξαν και ο κ. Γλάδστων εις την πλατείαν της πρωτευούσης της ιδίας Εκκλησί­ας, και ευθύς εισήλθεν εντός της Εκκλησίας, με την συνοδίαν του και θεωρήσας με περιέργειαν εφιλοδώρησε τον εφημέριον και τον υπηρέτην. Ημείς, χάριν περιεργείας, ερωτήσαμεν τον αμαξηλάτη, τις είναι; και είπεν, ο κ. Γλάδστων... Ευθύς όλοι όσοι παρευρέθησαν παρόντες (διότι οι κάτοικοι του χωρίου αριθμούν έως οκτακόσιοι και ουχί τριάκοντα), τω επεδώσαμεν τον πρεπούμενον χαιρετισμόν και τον συνωδεύσαμεν μέχρι των οσπητίων της κληρονομίας κ. Βιλέτα, όπου θεωρήσας την θέσιν, πολύ ευχαριστήθη. Ακολούθως, πάλιν ήλθαμεν εις την Εκκλησί­αν, όπου είχαν διάφορα γλυκά, (κατά την συνήθειαν της ημέρας), εκ των οποίων έλαβεν ο κ. Γλάδστων και έδωκε πολλών παιδιών εκεί ευρεθέντων, επλήρωσε και κατόπιν αμοιβαίων χαιρετισμών ανεχώρησε... ΄Οχι μόνον όπου ούτε ωμιλήσαμεν δι’ όλου διά ένωσιν ή μεταρρύθμισιν! άλλα ούτε το είχομεν κατά νουν! Εκ του άλλου ημείς είμεθα απόγονοι των Ελλήνων και το επιθυμούμεν πολύ περισσότερον από κάποιους όπου πλαστά λέγουν, θέλουν την ένωσιν... Πλην κατά το παρόν, ο άνθρωπος πρέπει να συμμορφώνεται με τον ορθόν λόγον καί όχι με λόγους ατάκτους και ο­πού δεν έχουν ισχύν» Τέλος ημείς εφέρθημεν εις τον κ. Γλάδστωνα με εξευμενισμόν, τον ευχαριστούμεν δια τον εδώ ερχομόν του και θέλει τω αποδώσωμεν προσωπικώς εν τω δωματίω, όπου κατοικεί, τας ευχαριστήσεις μας καθ’ ο εντιμοτάτω υποκειμένω».

Ταύτα και υποσημειούμεθα I. π. Γεωργίου Χριστόδουλος I. Έμμανουήλ Πουλημένος

Τη δημοσίευση της επιστολής η εφημερίς συνώδευσε με την εξής υποσημείωση: «Συγχαιρόμεθα τους κυρίους τούτους και το χωρίον Κυνοπιάστες και επειδή ημείς δεν έχομεν σκοπόν ουδένα να προσβάλλωμεν, δημοσιεύομεν ευχαρίστως την δήλωσιν των κυρίων τούτων»....

Συνεχίζοντας ο Κ. Δαφνής αναφέρει ότι, ακολούθως, στο φύλλο 51 της 13ης Φεβρ. 1859 (της ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ) βλέπουμε να δημοσιεύεται επιστολή του «εκ Κορακιάνας συνδρομητού» Σταυράκη Μεταλληνού του Σπυρίδωνος, στην όποια ο επιστολογράφος εξιστορεί με λεπτομέρειες τα της συναντήσεώς του με τον Γλάδστωνα, όταν επεσκέφθη το χωριό του και τα όσα ελέχθησαν μεταξύ των. Ο Σταυράκης Μεταλληνός διερμή­νευσε με παρρησία στον ΄Αγγλο απεσταλμένο τα παράπονα των κατοίκων εναντίον της Προστασίας, για να επαναλάβη στο τέλος ότι αίτημα των κατοίκων ήταν η ΄Ενωσις με την Ελλάδα. «Ημείς, είπεν ο Μεταλληνός, είμεθα ΄Ελληνες και Χριστιανοί Όρθόδοξοι, τουτέστιν έχομεν κοινά με τους δούλους και ελευθέρους αδελφούς μας κατά την καταγωγήν και την γλώσσαν και την θρησκείαν, και ως εκ τούτου έπιθυμούμεν να ενωθώμεν με το ΄Εθνος μας. Το εθνικόν τούτο αίσθημά μας καμμία δύναμις δεν δύναται να το εκριζώση εκ της καρδίας μας». Και, έκλεισε την επιστολήν του ο Σταυράκης Μεταλληνός: «Ταύτα είναι, κ. Συντάκτα, τα διατρέξαντα εν Κορακιάνα, τα όποια και σας παρακαλώ να δημοσιεύ­σετε όσον τάχιστα όπως καταψευσθή πας ος τα εναντίον διατεινόμενος και σπερμολογών».

Από όλα αυτά, (αναρωτιέται ο Κ. Δαφνής) τί συνάγεται; Τό απλό συμπέρασμα ότι η ύλη της ιστορίας δεν προσφέρεται πάντοτε καθαρή και αποτοξινωμένη από τα πάθη και τις προσωπικές συχνά αντιθέσεις της στιγμής. Και ότι χρειάζεται μεγάλη προσπά­θεια στον ιστορικό για να ξεκαθαρίση το ιστορικώς αληθινό από τα επιστρώματα, που το έχουν αλλοιώσει".

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ